ΤΗΣ ΣΟΥΣΑΣ (ΘΕΕ ΜΟΥ ΝΑ ’ΡΤΑΝ ΟΙ ΛΑΜΠΡΕΣ)

Ελένη Μαππούρα

Δισκογραφική έκδοση: «Κυπραία Φωνή – Στ’ αγνάρκα των τζ̆αιρών» – 2002

https://open.spotify.com/track/0KKFC00zgOILBFsGvIXLov

https://www.youtube.com/watch?v=R49bA3vcW6g&t=36s

Οι σούσες ήταν έναν έθιμον που υπάρχει τζ̆αι σήμμερα, σε οργανωμένην μορφήν. Εγίνετουν τες Σήκωσες  τζ̆αι το Πάσκαν της Λαμπρής. Ήταν, όμως τζ̆αι παιγνίδιν. Αθθυμούμαι που είμαστιν μιτσ̆οί, την δεκαετίαν του ’60, στο χωρκόν μου το Καπούτιν, που εδύνναμεν έναν σ̆σ̆οινίν πά’ στον ευκάλυπτον, εβάλλαμεν πάνω έναν σανίδιν τζ̆’ εκαθούμαστιν τζ̆’ εσουζούμαστιν. Αρσινιτζ̆οί τζ̆αι θηλυτζ̆οί. Αφού εσούζουνταν μιτά μας ’κόμα τζ̆αι κοπελλούες του χαρτωμάτου, που λαλεί ο λό’ς. Συγγένισσες μας τζ̆αι γειτόνισσες, δηλαδή. 

Μέσ’ στες σήκωσες, στα πιο παλιά γρόνια,  εσυνάουνταν οι κοπελλούες, για σ’ έναν μιάλον δίχωρον, με καμάραν, για σε κανέναν άννοιμαν με μιάλον δεντρόν, εδύνναν σούσαν, εσούζουνταν τζ̆’ ετραουδούσαν τραούδκια της σούσας. Πιο ύστερα, που τα ήθη αλλάξαν επηαίνναν τζ̆αι τα κοπέλλια στες σούσες. Τζ̆εν ήταν λλίες οι φορές που εξεκινούσαν τα γλυκοθωρήματα τζ̆αι τα νεψήματα που τες σούσες των σήκωσων τζ̆αι ξώπασκα εγίνουνταν τα χαρτώματα.

Για τες σούσες έχουμεν πολλά να πούμεν μα έννεν με η ώρα τους με ο τόπος τους. Νά ’ρτουμεν, λοιπόν, στο τραούδιν. Το τραούδιν τούτον άκουσα το τζ̆’ ηχογράφησα το το 1997 που την Ελένην Μαππούρα, που το Πυρόιν. Τζ̆είνη, κατά που μου είπεν, έμαθεν το που τον πεθθερόν της, τον αείμνηστον Αντρέαν Μαππούραν. Ετραούδησεν μου το ακαπέλλα. 

Το 2002 που αποφάσισα να το βάλω στην δισκογραφικήν μου έκδοσην «Κυπραία Φωνή – Στ’ αγνάρκα των τζ̆αιρών», εδκιάλεξα να το ηχογραφήσω με την καν. Ελένην, πάλε ακαπέλλα, γιατί, που την μιαν τούτη ήταν η φυσική του μορφή, αφού σπάνια υπήρχαν μουσικά όργανα στες σούσες, τον παλιόν τζ̆αιρόν, τζ̆αι που την άλλην επήαιννεν της καλλύττερα, έτσι. Εδίαν της την άνεσην να κάμει τα κεντήματα με την φωνήν της όπως έθελεν δίχα νά ’σ̆ει την έννοιαν της ορχήστρας.

Υστερόττερα, με την «Μούσαν» εδοτζ̆ιμάσαμεν το τζ̆αι με συνοδείαν παραδοσιακής ορχήστρας τζ̆αι τραουδούμεν το στον τζ̆αιρόν του.

Αφιερωμένον στην Ελένην Μαππούρα τζ̆αι στην μνήμην του Αντρέα Μαππούρα

Μιχάλης Ττερλικκάς

7 του Απρίλλη, 2018